Felieton Jerzego Budnika. "Zadecydują głosy młodych?"

Najnowsze sondaże prezydenckie potwierdzają, że wynik niedzielnych wyborów jest w zasadzie przesądzony. Wszystko wskazuje na to, że nie rozstrzygną się one w pierwszej turze i w drugiej, zmierzą się ze sobą Andrzej Duda i Rafał Trzaskowski, a wynik ich rywalizacji wciąż jest sprawą otwartą.

Tendencja z ostatnich dni jest jednak taka, że Trzaskowski zyskuje, a Duda traci. Czy potwierdzi ją najbardziej obiektywny i miarodajny sondaż, jakim jest kartka wrzucona do urny, dowiemy się już niebawem. Większość tych wyborców, którzy zdecydowani są pójść na wybory, już dawno wie na kogo zagłosuje i nic nie jest w stanie zmienić ich decyzji. W tej chwili toczy się niezwykle ostra walka o 5-7 proc. wciąż jeszcze niezdecydowanego elektoratu. Ten kto przekona do siebie największą jego część, wygra te wybory.

I tu pojawia się temat wyborców, którzy z racji wieku po raz pierwszy zagłosują w wyborach prezydenckich, czyli dzisiejszych 18-22-latków. Wyliczono, że jest ich ok. 2 mln. To spora grupa i co istotne jest w niej najwięcej niezdecydowanych, bo aż 15 proc., a w drugiej turze, co czwarty z nich nie wie, na kogo zagłosuje lub nie chce w niej brać udziału. Jest więc o co walczyć. Generalnie młodzi mają bardzo złe zdanie o polityce i politykach. Ale znają też siłę swojego głosu i chcą mieć wpływ na rzeczywistość. Oczywiście, na ich decyzje wyborcze będzie miało wpływ wiele czynników. Z moich obserwacji wynika, że bardzo dużo, chociaż nie wszystko, zależy od tradycji rodzinnej. Ale z drugiej strony obserwujemy coraz większą emancypację polityczną młodego pokolenia. To już nie jest tak, że myślą oni i dokonują wyborów dokładnie takich samych jak ich rodzice, czy też starsze rodzeństwo. Młodzi są coraz bardziej wyedukowani i niezależni, a przy wyborach kierują się własnymi preferencjami politycznymi. Zresztą podziały polityczne idą coraz częściej w poprzek polskich rodzin, psując, a niekiedy nieodwracalnie burząc ich wewnętrzne relacje. To nieprawda, że wśród młodych największe poparcie ma lewica. Jeżeli wśród spraw dla nich ważnych, wymieniają oni bezpłatny dostęp do żłobków i edukacji przedszkolnej, podwyższenie płacy minimalnej, utrzymanie programu „500 plus”, rozszerzenie programu „Mieszkanie Plus”, czyli kwestie socjalne, to dlatego, że chcą łatwiejszego startu w dorosłe życie. Ale mimo iż nie afiszują się ze swoją religijnością, zachowują dystans do instytucji Kościoła i opowiadają się za neutralnością światopoglądową państwa, zdecydowana większość z nich określa się jako wierzący i nie wyrzeka się wartości tradycyjnych.

Badano preferencje Polaków w wyborach prezydenckich w 2015 roku. W przedziale wiekowym 18-29 lat najwięcej głosów, bo aż 41,6 proc. uzyskał wtedy kreujący się na zbuntowanego antysystemowca Paweł Kukiz, podczas gdy młodszy od niego Andrzej Duda tylko 20,7 proc., a urzędujący prezydent Bronisław Komorowski zaledwie 14,4 proc. Teraz to Duda będzie w sytuacji Komorowskiego. Przyjdzie mu bowiem zapłacić rachunek za wszystkie porażki, błędy i niespełnione obietnice, swoje i obozu rządzącego. A trzeba wiedzieć, że młodzi ludzie bardzo emocjonalnie reagują na wszelkiego rodzaju nieprawidłowości, najszybciej można ich do siebie zrazić, a na fałsz, kłamstwo, obłudę, ograniczanie swobód i wolności są wyjątkowo uczuleni. Ciekawe, czym będą chcieli ich do siebie przekonać w ostatnich godzinach kampanii poszczególni kandydaci. No i komu zaufają oni i udzielą poparcia w drugiej turze.