Rok 2023 trójmiejskich teatrów: szybki przegląd spektakli i wydarzeń z ostatnich dwunastu miesięcy

Spektakl jak zwykle u tego twórcy wzbudził kontrowersje, jednych oburzył, inni byli poruszeni i zachwyceni - na pewno jednak jest to ważne wydarzenie artystyczne, o którym głośno w Polsce. Poza tym były świetne „Piękna Zośka”, w reżyserii Marcina Wierzchowskiego, i „Koło Sprawy Bożej”, który wyreżyserował Radek Stępień.

Po raz pierwszy wystartował Baltic Opera Festival. W Operze Leśnej w Sopocie zobaczyliśmy „Latającego Holendera” Richarda Wagnera. Spektakl zaczarował i olśnił widzów. Za pulpitem stanął dyrygent legenda na niemieckim rynku Marek Janowski. Pomimo że unika on opery od 30 lat, dla tego festiwalu zrobił wyjątek. Partię Holendra zaśpiewał Andrzej Dobber, polski baryton, który od lat specjalizuje się w verdiowskim i wagnerowskim repertuarze. Były też inne gwiazdy. Solistom towarzyszyła orkiestra Opery Bałtyckiej w Gdańsku.

W Operze Bałtyckiej sporo było ciekawych realizacji - wśród nich pojawiła się urocza błahostka, balet „Karnawał zwierząt”. Niewątpliwie wydarzeniem okazała się odważna i... kontrowersyjna opera „Łaskawość Tytusa” Wolfganga Amadeusza Mozarta - napisana przez kompozytora na dwa miesiące przed jego śmiercią, w reżyserii Mai Kleczewskiej i pod kierownictwem muzycznym Yaroslava Shemeta. Ten mocno osadzony w gdańskich realiach spektakl nie wszystkich zachwycił, choć jest to na pewno przedstawienie, które warto zobaczyć.

W Teatrze Miejskim w Gdyni powrót w wielkim stylu Jerzego Kiszkisa, który po długiej przerwie zagrał w „Kopenhadze” Michaela Frayna w reżyserii Krzysztofa Babickiego. Ten znakomity aktor rolą profesora Nielsa Bohra świętował swoje 85 urodziny. „Wielka klasa aktora, jego niezwykła umiejętność skupiania na sobie uwagi tembrem głosu, spokojnymi gestami, choć kiedy trzeba również kontrolowaną nerwowością, hipnotyzuje. Kiszkis ma teatr we krwi i w sobie, a przy tym ma nieśmiałą delikatność i pewną ostrożność, żeby nie zagarniać przestrzeni i zostawiać również miejsce partnerom na scenie” - pisali recenzenci.

W czerwcu pod podkładem Daru Pomorza odbyła się premiera „Jądra ciemności” Josepha Conrada -„mroczne i skandaliczne arcydzieło”, jak określane bywa to opowiadanie. Adaptacji scenicznej dokonał Paweł Huelle, wyreżyserował Krzysztof Babicki. Jolanta Łagowska-Braun ubrała aktorów w stroje z epoki cesarza Leopolda II. Jedynie Parki z mocnym makijażem i kostiumem są odrealnione, tajemnicze. Powstał spektakl poetycki, niejednoznaczny, zmuszający do myślenia, piękny plastycznie.

Nieżyjący już, legendarny dyrektor Teatru Wybrzeże Antoni Biliczak mawiał, że widzowie głosują nogami. Więc zagłosowali - trudno dostać bilety. Przedstawienie bierze udział w IX Konkursie na Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Polskiej „Klasyka Żywa”.

W Teatrze Miniatura w tym roku bez specjalnych olśnień. Zauważono jedynie na Międzynarodowym Festiwalu Teatrów Lalek „Klasyka Od-Nowa” w Będzinie spektakl „Co u diabła” (premiera była w 2021 roku). Michał Derlatka dostał nagrodę za reżyserię, Kamil Marek Kowalski za role męskie, a Magdalena Gładysiewicz wyróżnienie honorowe za rolę Żony Diabła. Najlepszą premierą w Miniaturze był „Atlas wysp odległych” na podstawie książki Judith Schalansky w reżyserii Marka Zákostelecký’ego - wyjątkowy teatr plastyczny opowiadający w sposób fascynujący o nieznanych wyspach z całego świata. Ostatnia w tym roku realizacja „Opowieść wigilijna. Wrzeszcz” Szymona Jachimka w reżyserii Michała Derlatki niestety mnie rozczarowała.

W Gdańskim Teatrze Szekspirowskim dzieje się wiele dobrego. Udany był Międzynarodowy Festiwal Szekspirowski, który odbywał się pod hasłem „Cudowna jest głupota tego świata” (cytat z „Króla Leara”). Są tu spektakle, warsztaty, projekty, wystawy. W tym roku odbyła się 8. edycja Teatralnego Pasjansa - projektu łączącego młodzież, seniorów i osoby z niepełnosprawnościami z Trójmiasta i okolic. Uczestnicy przygotowują własną adaptację sceniczną dzieł Szekspira. To miejsce otwarte dla twórców, przyjazne - warto tu bywać. Krótko mówiąc, Gdański Teatr Szekspirowski podąża w dobrym kierunku.

Teatr Atelier im. Agnieszki Osieckiej to niezwykłe miejsce na kulturalnej mapie Sopotu. Dyrektorem jest André Ochodlo. Od lat organizowany jest tu konkurs wokalny „Pamiętajmy o Osieckiej”, odbywają się spotkania „Lato Teatralne” (już od 30 lat) oraz Międzynarodowe Spotkania z Kulturą Żydowską. W tym roku pięknie świętowano 35-lecie pracy artystycznej André Ochodlo i jego 60. urodziny.

Scena Teatru w Blokowisku działa w Gdańskim Archipelagu Kultury PLAMA. Świetna jest “SUPERNOVA LIVE” - muzyczny, rapowany kryminał autorstwa gdańskiej dramatopisarki Sandry Szwarc, który wziął udział w Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej. Wędruje po festiwalach spektakl dla dzieci powyżej 3. roku życia “Hop w kosmos!”. Ostatnia premiera to arcyzabawne „Wielkie myśli małej głowy” - przedstawienie zrealizowane wspólnie z Białostockim Stowarzyszeniem Artystów Lalkarzy i Akademią Teatralną w Białymstoku dla maluchów. Kapitalne są lalki, a aktorki mają wyjątkowy dar nawiązywania kontaktu z dziećmi na widowni.

Interesujący jest sopocki Teatr Nieduży, który ma swoją rezydenturę w Teatrze Atelier w Sopocie i tam realizuje kolejne projekty. Najnowsza premiera „Gołoledź” bierze udział w konkursie na Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Polskiej „Klasyka Żywa. Natomiast „The Medium” Gian Carla Menottiego w reżyserii. Piotra Kosewskiego - kameralna, choć pełna emocji opera - opowieść o duchach, śmierci, niespełnionych marzeniach, stracie najbliższej osoby, miłości - gościła na festiwalu im. Jana Kiepury w Krynicy-Zdroju. W spektaklach występują studenci Wydziału Wokalno-Aktorskiego Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku.